Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014

Κυπριακός Γάμος

Σε όλους τους πολιτισμούς ανεξαρτήτως θρησκείας ο γάμος πέραν από την θρησκευτική του σημασία ήταν πάντοτε ένα μεγάλο χαρμόσυνο γεγονός για την κοινωνία και γιορταζόταν από όλους.  Κάθε λαός ανάλογα και με τα βιώματα του δημιούργησε τις δικές του γαμήλιες  παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμα του.  Έτσι και στη Κύπρο ο λαός δημιούργησε τις δικές του παραδόσεις που βεβαίως ποικίλουν ανά περιοχή και με το πέρασμα των χρόνων τα έθιμα αυτά περνούσαν από γενιά σε γενιά.
Ο γάμος στην Κύπρο δεν ήταν ποτέ μια απλή θρησκευτική γιορτή.  Η προετοιμασία του γάμου διαρκούσε μέρες και σ’αυτή συμμετείχαν φίλοι, συγγενείς ακόμα και όλο το χωριό.  Ο γάμος γινότανε συνήθως Κυριακή και τελείωνε μέχρι την άλλη Κυριακή με τον αντίγαμο.
Σήμερα με το πέρασμα των χρόνων κάποια από αυτές τις παραδόσεις έχουν  ξεθωριάσει και πλέον ο γάμος αποτελεί ένα «κράμα» του παλιού με του νέου στοιχείου.


 


Προξένια: Τότε οι προξενητές μεσολαβούσαν και μιλούσαν στους  γονείς της νύμφης.  Οι γονείς περνούσαν από «κόσκινο» το γαμπρό προτού δώσουν την έγκριση τους.  Πολλές φορές η γνώμη της κοπέλας δεν έπαιζε κανένα ρόλο στον επικείμενο γάμο.
Λογιάσματα:  Τα λογιάσματα αποτελούσαν τον λόγο που έδινε ο ένας στον άλλο. Το παρόν τους έδιναv όλοι οι στενείς συγγενείς των μελλόνυμφων και εκεί υπόγραφαν το προικοσύμφωνο παρουσία εκτός από τους γονείς και του ιερέα του χωριού και το οποίο είχε νομική ισχύ.  Πολλές φορές κατά τη σύναψη του προικοσύμφωνου προέκυπταν διαφωνίες μεταξύ των οικογενειών και ο γάμος ακυρωνόταν.  Εάν προέκυπτε συμφωνία υπογραφόταν και έπρεπε να τηρηθεί κατά γράμμα.
Το στόλισμα της νύμφης και του γαμπρού:   Γινόταν στα πατρικά σπίτια και των δυο όπου συνοδείας βιολιών και λαούτων οι κουμπάροι και οι κουμέρες αναλάμβαναν το ντύσιμο του γαμπρού και της νύμφης αντίστοιχα.  Το ξύρισμα του γαμπρού αναλάμβανε συνήθως ο κουρέας του χωριού.  Σε περιοχές περισσότερο της Αμμοχώστου ήταν διαδεδομένο ο «χορός των ρούχων» όπου έβαζαν τα ρούχα σε πανέρι και τα χόρευαν εν μέσω βιολιών και τραγουδιών.
Η πορεία προς την εκκλησία:  Η πορεία προς την εκκλησιά γινόταν με τα πόδια και πέρναγε μέσα από τους δρόμους του χωριού. Ο γαμπρός και η νύμφη αντίστοιχα συνοδευόμενοι από συγγενείς και φίλους οδηγούνταν προς την εκκλησιά με την συνοδεία βιολιών και λαούτων.
Οι κουμπάροι: Κατά τη διάρκεια του γάμου οι κουμπάροι έγραφαν τα ονόματα τους σε μια μεγάλη άσπρη  κορδέλα η οποία ήταν δεμένη πάνω στα στέφανα του ζευγαριού.  Μάλιστα η επιτυχία του γάμου καθοριζόταν από τον αριθμό των κουμπάρων που είχε ο κάθε γάμος. 
Το φίλημα των στεφάνων:  Μόλις τελειώσει η τελετή του γάμου οι γονείς και οι συγγενείς φιλάνε τα ιερά στέφανα που ένωσαν το νεαρό ζευγάρι και τους δίνουν την ευχή τους.
Το ράψιμο του κρεβατιού:  Το ράψιμο του κρεβατιού αναλαμβανότανε από 5 ή 7 μονοστέφανες γυναίκες και περιλάμβανε βιολιά λαούτα, χορούς και τσιαττιστά.   Γέμιζαν το κρεβάτι του αντρόγυνου με παρθένο μαλλί από πρόβατα τα οποία έκοβαν και έπλεναν τις προηγούμενες ημέρες.  Τέσσερις κόκκινοι σταυροί ράβονταν στις τέσσερις γωνιές του κρεβατιού.  Ακολούθως κυλούσαν μικρά παιδιά πάνω στο κρεβάτι με την ευχή για πολλούς απογόνους.  Μετά από όλα αυτά τη σκυτάλη έπαιρναν οι κουμπάροι με τον χορό του κρεβατιού.




Ο χορός των συμπεθέρων:   Εκτός από το ζευγάρι μετά το γάμο χόρευαν και οι συμπέθεροι μεταξύ τους δείχνοντας πέραν από την διασκέδαση και την ένωση των δυο οικογενειών.
Το πρώτο ξημέρωμα:  Στο πρώτο ξημέρωμα πήγαιναν οι γονείς του ζευγαριού συνοδεία του ιερέα του χωριού στο σπίτι του αντρογύνου και χτυπούσαν τις πόρτες.   Όταν άνοιγαν τις πόρτες ο ιερέας ρώταγε το γαμπρό τι άλλο θέλει από τους γονείς και των δυο.  Αν ο γαμπρός επιθυμούσε κάτι επιπλέον το ανάφερνε και αν ο πατέρας και ο πεθερός του  δεν είχαν αντίρρηση, του ικανοποιούσαν την επιθυμία και έμπαιναν στο σπίτι.
Την επόμενη του γάμου:  Την επόμενη του γάμου, ημέρα Δευτέρα συγγενείς και φίλοι πήγαιναν σπίτι του αντρογύνου παίρνοντας μαζί τους πίττες και μέλι.  Το απόγευμα ο γαμπρός μαζί με τους κουμπάρους του γύρναγε σε όλο το χωριό βάζοντας κολώνια στα χέρια των χωριανών και οι κουμπάροι κέρναγαν κονιάκ.  Οι συγχωριανές έδιναν στους κουμπάρους  ζωντανές κότες που τις κρέμαγαν σε ένα μακρύ ξύλο και τις έπαιρναν στο σπίτι του αντρογύνου και θα αποτελούσε το κρέας για το τραπέζι της Δευτέρας του γάμου.  Την Δευτέρα του γάμου η νύφη δεν φορούσε το νυφικό αλλά ένα ωραίο φόρεμα, το δευτερκάτικο όπως το έλεγαν. Όλες τις νύχτες του γάμου (ο γάμος είχε διάρκεια μια βδομάδα) έπαιζαν τα βιολιά και ο κόσμος χόρευε μόνο κυπριακούς χορούς, καλαματιανό και ταγκό.

Πηγή: www.linou.org.cy/gr/customs-lgr/wedding-lgr/

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου